Türkiye'de Altın Yastık Altında Birikti! 500 Milyar Dolarlık Gizli Servet

İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, Türkiye'de yastık altındaki altın rezervinin yaklaşık 5 bin ton seviyesinde olduğunu ifade ederek, "Eğer altının kilogram fiyatının yaklaşık 107 bin dolar civarında olduğunu hesaba katarsak, yastık altında bulunan altınların değeri 500 milyar dolar veya daha fazla olabilir." şeklinde konuştu.

İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altınların miktarıyla ilgili olarak, "Dünya Altın Konseyi'nin tahminlerine göre bu değer 5 bin ton civarında. Ancak, ilerleyen yıllarda farklı kurum ve uzmanlar tarafından bu rakama ilişkin 6 bin 500 ile 7 bin ton arası tahminler de ortaya konmuştur. Yine de, bu rakamlardan bazılarını gerçek kişilerin manevi değere önem verdikleri ve bankalara nakit olarak vermek istemedikleri stokları hesaba katmazsak yanlış olur." diye ekledi.

5 bin ton olarak bildirilmiş rakamların daha gerçekçi olabileceğini belirten Atayık, konuyla ilgili tahminlerinin de bu doğrultuda olduğunu ifade etti. Şunları söyledi:

"Bu tahmini doğrulamak için Türkiye'deki hanehalkı sayısı olan 20 milyon 200 bin ve ülkenin genel nüfusu için belirtilen 85 milyon rakamı kullanarak yastık altındaki altın miktarının mantıklı olup olmadığını değerlendirmek mümkün. Yastık altındaki birikimlerin değerine baktığımızda, mevcut altın fiyatı ile bu miktar yaklaşık 500 milyar doların üzerinde bir değere ulaşıyor."

"İTHALATIN YÜZDE 40-50'Sİ SEKTÖRDE KULLANILIYOR"

Atayık, Türkiye’ye ithal edilen altının tamamının kuyumcu ve mücevherat sektörünün taleplerine tam olarak karşılamadığını belirtti. "İthal edilen toplam miktarın yalnızca %40-50'si sektörde değerlendiriliyor. Sektöre gelen bu altın da kilogram başına 2 bin 500 ila 5 bin dolar arasında katma değer yaratmak suretiyle, Türkiye'nin en değerli ihracat kazançlarından biri haline geliyor." dedi.

Altın Madencileri Derneği'nin verilerine dayanarak, 2023 itibarıyla fizibilite çalışmaları ve başvuruları yapılmış 18 farklı altın madeninde üretim işlemlerinin sürdüğünü belirten Atayık, "2023 üretimi 35,5 ton, 2024'te ise 32,2 ton olarak gerçekleşmiştir. Yurt içi üretim ve geri dönüşüm miktarı artarsa, ihtiyaç karşılama oranı da yükselecek ve bu sayede döviz gereksinimi olmadan, ithalata olan bağımlılık azaltılacaktır." şeklinde bilgi verdi.

Kuyumculuk ve mücevherat alanında yıllık ortalama 170-200 ton arası ithalat ihtiyacı olduğunu vurgulayan Atayık, iç üretim ve geri dönüşüm miktarı arttıkça ithalatın azalacağını da sözlerine ekledi.

İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılma sürecine dikkat çekerek, vatandaşların yeterli güven duyamadıkları için birikimlerini yastık altında tutmaya devam ettiklerini öne sürdü.

"Bu meseleyle ilgili kuyumcuları da kapsayan çalışmalar en az 10 yıl öncesine dayanıyor. Bakanlıklar nezdinde yapılan görüşmelerde, bankaların uzman personel açığı, vatandaşların alışveriş yaptıkları kuyumcular aracılığıyla bu tercihleri yapma eğiliminde oldukları ortaya çıktı. Bu nedenle, KADSİS ve ADN gibi rafineri firmaların geliştirdiği projelerle, kuyumcu sayısının artırılması hedeflenmiştir." dedi.

İKO olarak mevcut sistemlerin geliştirilmesi adına Hazine ve Maliye Bakanlığı'na sadece kuyumcuların daha aktif hale gelmesi önerisini sunduklarını belirten Atayık, bunun yanı sıra Yastık altı Altın Yatırımları Sistemi (YAY-SİS) başlıklı bir proje ile bir sistem önerisinde bulunduklarını ifade etti. Bu projede, Türkiye genelindeki 27 kuyumcular odası ve 86 kuyumcu derneği üyesi kuyumcunun finansal güçleri oranında kredilendirilmesi öngörülmektedir."

ALTINLARIN REEL DEĞERİNİN BELİRLENMESİ İÇİN EKSPERTİZ HİZMETİ SUNULABİLİR

Atayık, sisteme ilişkin bilgiler paylaşarak, uzmanlar tarafından belirlenen oranlarla has altın karşılıklarının bulunduğu bir liste oluşturulabileceğini, kuyumcunun kredi ilişkisi bulunan bankayla irtibat kurarak, altın karşılığının kuyumcunun hesabından vatandaşın hesabına aktarılabileceğini belirtti. Ayrıca, bankanın peşin veya vade sonunda sağlanacağı taahhüt edilen getiriyi açıklayarak işlemler tamamlanabileceğini ifade etti.

Belirli bir değerleme sürecine tabi tutulacak altınlarla ilgili otomatik olarak kaç gram brüt ağırlık ve ne kadar has altın karşılığı olduğu hesaplanabileceğini söyleyen Atayık, bu verilerin listeler halinde sunulabileceğini kaydetti.

Atayık, kuyumcuların bu sistemle birlikte altınların reel değerlerinin belirlenmesi konusunda ekspertiz hizmeti sunmuş olacaklarını ifade ederek, "Yastık altındaki birikimlerin piyasaya kazandırılması için tüm kuyumcuların sisteme entegre edilmesiyle, kuyumcuların mali güçlerinin yanı sıra vatandaşlarla güçlü bir iletişim kurarak, diğer meslek gruplarına kıyasla sahada sundukları eşsiz dinamiklerini aktif hale getirebileceğiz." dedi.

İKO’DAN ALTINBANK ÖNERİSİ

Atayık, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması amacıyla YAY-SİS projesinin yanına ek olarak, "Altınbank" adıyla bir banka kurulması önerisini de gündeme getirdi. "Bankaların çeşitliliği ve farklı uygulamaların önüne geçilmesi adına kuyumcular, bir kooperatif modeli çerçevesinde üye olabilecekleri, altın bazında sermayelerini tutacak, kamu tarafından desteklenecek ve kamu işlevi görecek bir yapı kurmak gerektiğine inanıyoruz." dedi.

Altınbank projesi sayesinde günümüzdeki ithalat, cari açık, yastık altındaki altın, teknolojik yenilikler ve yatırım gibi meseleler tek bir çatı altında çözüme kavuşacaktır. Bu bankanın, yıllardır yastık altındaki altınların ekonomiye entegrasyonu konusundaki çabalarımıza büyük bir ivme kazandıracağına inanıyoruz. Altınbank projesinin, Cumhurbaşkanlığı, ilgili bakanlıklar ve diğer kurumlar tarafından desteklenmesi, sürecin daha hızlı tamamlanmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca kurulacak Altınbank, hurda altın dönüşümünü hızlandıracak ve kuyumcu meslektaşlarının altın kredi ihtiyaçlarını karşılamasında yardımcı olacaktır."

Atayık, başvuru süreciyle ilgili, sermaye türü ve miktarı açısından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Altınbank’ın faaliyet başvurusuyla ilgili çalışmaları devam ettiğini belirterek, hukuki, teknik ve sektörel gereksinimlere ilişkin hazırlıkların sürdüğünü bildirdi.