Nükleer Silahlara Dakikada 190 Bin Dolar! İşte Şaşırtıcı Detaylar

Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın (NPT) imzalandığı tarihin üzerinden 57 yıl geçti. Anadolu Ajansı muhabiri, dünya çapında ülkelerin nükleer silah harcamalarını ve güncel verileri topladı. Soğuk Savaş döneminin ardından nükleer silahların sayısında gözlemlenen uzun süreli düşüş, son dönemlerde yeniden silahlanma eğilimleriyle birlikte arttı.

Uluslararası Nükleer Silahların Kaldırılması Kampanyası’nın (ICAN) raporu olan "Hidden Costs"a göre, 2024 yılında 9 nükleer silah sahibi ülke, kitle imha silahlarına toplamda 100 milyar dolardan fazla harcama yaptı. Bu, her dakikada yaklaşık 190 bin 151 dolara denk geliyor. Söz konusu rapor, harcamaların bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında yüzde 11 oranında (9,9 milyar dolar) bir artış gösterdiğini belirtiyor.

EN FAZLA YATIRIM YAPAN ÜLKE ABD

Son beş yılda (2020-2024) nükleer silaha sahip ülkeler, bu alan için toplamda 415,9 milyar dolarlık bir bütçe ayırdı. 2024 yılı itibarıyla en çok harcama yapan ülke 56,8 milyar dolarla ABD olurken, bu tutar diğer 8 ülkenin toplam harcamalarından daha fazladır. Sırasıyla Çin 12,5 milyar dolarla ikinci, İngiltere ise 10,4 milyar dolarla üçüncü sıradadır.

Nükleer harcamalarda İngiltere’yi takip eden ülkeler ise Rusya (8,1 milyar dolar), Fransa (6,9 milyar dolar), Hindistan (2,6 milyar dolar), İsrail (1,1 milyar dolar), Pakistan (1,1 milyar dolar) ve Kuzey Kore (630 milyon dolar) şeklindedir. Bu harcamalar, sadece kamu kaynaklarını tüketmekle kalmamakta, aynı zamanda kamu gözetimi dışına çıkmaktadır.

Dış ülkelerde nükleer silah bulunduran ülkelerde ise bu verilere ulaşmak, hem vatandaşlar hem de parlamenterler için neredeyse imkânsız hale gelmiştir. ICAN yetkilileri, nükleer silahların kamu kaynaklarını gerçek insani ihtiyaçlardan uzaklaştırarak yalnızca birkaç özel firmanın menfaatlerine hizmet ettiğini ifade etti.

Diğer yandan, 2021 yılında yürürlüğe giren Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması'nı (TPNW) 98 ülke imzalayarak onayladı, bu ülkeler nükleer silah faaliyetlerini yasaklama ve imha etme sözü verdi.

2024'TE NÜKLEER SİLAH FİRMALARINDAN 43,5 MİLYAR DOLARLIK KAZANÇ

2024 yılı itibarıyla nükleer silahların geliştirilmesi ve bakımı üzerine çalışan en az 26 firma, bu alanda toplamda 43,5 milyar dolar kazanç elde etti. Bu firmaların elinde, toplam değerleri 463 milyar doları aşan aktif sözleşmeler bulunuyor. Sadece 2024 yılı içinde yaklaşık 20 milyar dolarlık yeni sözleşmeler imzalandı.

Boeing, Lockheed Martin ve General Dynamics gibi önemli firmalar, hükümet politikalarını ve toplumun nükleer silahlara olan bakış açısını etkilemek için düşünce kuruluşlarına milyonlarca dolarlık fon sağlarken, Fransa ile ABD’deki lobilerin temsil edilmesi için 128 milyon dolardan fazla harcama yaptı. Ayrıca, 2024'te İngiltere’nin üst düzey yetkilileriyle yapılan 196 toplantıda, 18 tanesi doğrudan başbakanlık ofisiyle gerçekleştirildi.

NÜKLEER SİLAH SAYISI ARTIYOR

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) 2025 Yıllık Raporu, dünya genelinde nükleer cephaneliklerin modernize edildiğini, yeni savaş başlıklarının üretildiğini ve nükleer risklerin arttığını gözler önüne seriyor. 2025 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 12 bin 241 nükleer savaş başlığı bulunduğu tahmin edilmektedir.

Bu başlıklardan 9 bin 614'ü askeri amaçlarla stoklanmakta, yaklaşık 3 bin 912'si ise aktif olarak konuşlandırılmış durumdadır. Yaklaşık 2 bin 100 başlık ise yüksek alarm seviyesinde bekletilmektedir. Yüksek alarm durumunda bulunan bu başlıkların çoğu ABD ve Rusya’ya ait olsa da, Çin’in barış döneminde de bazı başlıkları hazır halde tuttuğu öngörülmektedir.

SIPRI verilerine göre, ABD ve Rusya, global nükleer silahların yaklaşık yüzde 90’ına hükmetmektedir. Nükleer savaş başlıklarının kullanıma hazır durumda bulunması açısından ABD, 1770 ile birinci sırada yer alırken, Rusya 1718 ile ikinci sıradadır. 2026 Şubatında sona erecek olan Yeni START anlaşmasının yenilenmemesi durumunda, bu ülkelerin konuşlandırdığı savaş başlıklarının sayısında artış öngörülmektedir. ABD’nin yeni stratejik olmayan nükleer silahları da envantere ekleme kararı alabileceği bildirilmektedir.

İSRAİL, ÇİN VE KUZEY KORE

Çin’in, 2025 yılı itibarıyla 600 nükleer başlığa ulaşması beklenirken, Kuzey Kore’nin de yaklaşık 50 nükleer başlığı ve 40'tan fazla başlık üretmeye yetecek fisil materyale sahip olduğu tahmin edilmektedir.

SIPRI tahminlerine göre, nükleer cephaneliğini modernize ettiği düşünülen İsrail’in elinde 90 adet savaş başlığı bulunduğu belirtilmektedir. Dimona'daki plütonyum üretim tesisinde iyileştirmeler yapıldığının yanı sıra, Jericho füze ailesine yönelik testlerin devam ettiği bildirilmektedir.

İsrail’in nükleer başlıkları, F-15, F-16 ve F-35 tipindeki savaş uçakları ile birlikte, yaklaşık 50 adet karadan fırlatılabilen Jericho II ve III balistik füzeleriyle, Almanya üretimi Dolphin sınıfı denizaltılardan ateşlenebilen yaklaşık 20 Popeye Turbo seyir füzesi ile kullanılabilmektedir.

Bu silah sistemleri, 4.500 kilometrelik bir menzil kapasitesine sahip olduğu tahmin edilmektedir. SIPRI verilerine dayanarak, İsrail’in nükleer kapasitesini inşa etmek ve sürdürebilmek amacıyla 2022 yılında yaklaşık 1,2 milyar dolarlık bir harcama yaptığı öngörülmektedir.