Erken Emeklilik Fırsatı! Yıpranma Hakkıyla Kimler Avantaj Elde Edecek?
Mesleklerin getirdiği riskler ve zorluklar nedeniyle bazı çalışanlar için emeklilikte yıpranma payı söz konusu. Peki, yıpranma payı emeklilik sürecini nasıl etkiliyor? Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, detayları aydınlatıyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, SGK uygulaması çerçevesinde yıpratıcı işlerde görev alanların primlerinin artırılması ve yaşlarının düşürülmesi sayesinde emeklilikte avantajların elde edildiğini ifade etti. Bu durum, diğer çalışmalara göre daha erken emeklilik hakkı sağlayarak önem kazanıyor. Ayrıca, sağlık çalışanları da dahil olmak üzere 20 farklı iş kolunda yıpranma hakkının bulunduğunu vurgulayan Karakaş, emeklilikte yıpranma hakkına dair merak edilen tüm bilgileri paylaşarak bu konudaki bilinci artırdı.
EMEKLİLİKTE YIPRANMA AVANTAJINDAN KİMLER FAYDALANABİLECEK?
Emeklilik için gerekli bekleme süreleri açısından, kadınların 58, erkeklerin ise 60 yaşında emekli olacağını hatırlatan Karakaş, Memur ve Bağ-Kur sigortalılarının, kadın ve erkek ayrımı olmaksızın 25 yıl yani 9000 gün prim süresine tabi tutulduklarını, SSK'lılarda ise bu sürenin 7000 günle belirlendiğini belirtti.
5510 sayılı SGK Kanunu gereğince, sigortalılık sürelerine ek süre eklenmesi genelde mümkün olmasa da, eski yasalara göre bazı meslek gruplarının (örneğin asker, polis, madenci) yıpranma payı kazanması durumunda bu ek süreler sigortalılık sürelerine dahil edilmektedir.
Karakaş, 2008 yılı Ekim ayı başlangıcından önce fiilî hizmete tabi olan sigortalıların, bu tarihten sonra fiilî hizmet zammı kapsama alanındaki toplam sürelerinin 3600 günün altında olması durumunda, o tarihe kadar geçerli olan 506 sayılı Kanunun kaldırılan ek 5. maddesi çerçevesinde elde ettikleri itibari hizmet sürelerinin, sigortalılık sürelerine eklendiğini dile getirdi.
ÇALIŞMA SÜRELERİ NASIL HESAPLANIYOR?
Karakaş, fiilî hizmet süresi zammına tabi mesleklerde geçen her 360 gün için;
60 gün eklenmesi durumunda (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 60/360),
90 gün eklenmesi durumunda (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 90/360),
180 gün eklenmesi durumunda ise (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 180/360) şeklinde hesaplamaların yapıldığını vurguladı.
SGK uygulaması çerçevesinde, bazı tehlikeli mesleklerde çalışan bireylere sunulan fiilî hizmet süresi zammının, 5 ya da 8 yılı geçmeyecek şekilde prim günlerine eklenebildiğini belirten Karakaş, SGK Kanunu’nun 40. maddesinin 10. bendindeki bu ek süreye herhangi bir üst sınır getirilmediğini hatırlattı.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLANLARA ÖZEL UYGULAMA
Karakaş, aynı zamanda emeklilik aylığı almak için başvuran kadın sigortalılar arasından “ağır engelli” çocuk sahibi olanların, prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin toplam prim gün sayısına eklenmekte olduğunu açıkladı.
